ወደ ምርጫውና ድንጋይ ውርወራው እንመለስ፡፡ አስብ አሁን ያለው የምርጫ ዝግጅት እንዴት ይገመገማል? ከሁሉ አስቀድሞ የምርጫ ቦርድ የሚያደርገው ዝግጅት አለ፡፡ ከዝግጅት አኳያ በጣም አሳሳቢ ጉዳይ እንዳለ ከቦርዱ ሰብሳቢ ብርቱካን ሚደቅሳ አንደበት ሰምተናል፡፡ በሀገር አቀፍ ደረጃ 250 ሺህ አካባቢ የምርጫ አስፈፃሚዎች ያስፈልጋሉ፡፡ ከእነዚህ ውስጥ እስከ አሁን ድረስ 75 ሺህ ያህሉ አስተማማኝ በሚባል ደረጃ ዝግጅት አድርገው ይገኛሉ፡፡ ነገሮች በጥሩ ከሄዱ ተጨማሪ 75 ሺህ አስፈፃሚዎች እስከ ምርጫው ዕለት ይዘጋጃሉ፡፡ ሁለቱ ተደማምረው 150 ሺህ ገደማ ይሆናሉ፡፡ ሒሳቡ አይከብድም፡፡ መቶ ሺህ የምርጫ አስፈፃሚዎች ጎድለው ነው የዘንድሮውን ምርጫ የምናደርገው፡፡ ይህም ሆኖ ግን ‹‹ባለን የሰው ኃይል ምርጫውን እናደርጋለን›› ብለውናል ብርቱካን፡፡
ይህ ክፍተት ባለበት ሁኔታ ምርጫውን ምድረግ ይመከራል ወይ? ከባድ ጥያቄ ነው፡፡ በአንድ በኩል ጠቅላይ ሚንስትሩ እንዳሉን ምርጫውን ለሁለተኛ ጊዜ ማስተላለፍ አይቻልም፡፡ ሀገራዊም፤ ዓለም አቀፋዊም ጉዳዮች አይፈቅዱም፡፡ በያዝነው ዓመት በበርካታ ሀገራት ምርጫ ተደርጓል፡፡ በኢትዮጵያም የማይቻልበት ምክንያት የለም፡፡ በሌላ በኩል ሙሉ የምርጫ አስፈፃሚዎች በሌሉበት ሁኔታ ተዓማኒ ምርጫ ማድረግ ፈታኝ ሊሆን እንደሚችል ከወዲሁ ተጨባጭ ምልክቶች እየታዩ ናቸው፡፡ ለምሳሌ ሰሞኑን በመላ ሀገሪቱ ከተሰራጩት የምርጫ ቁሳቁሶች መካከል (ማህተሞች፣ ቅፆች ወዘተ) በተወሰኑት ላይ የዝርፊያ ሙከራ መደረጉን የመንግሥት መገናኛ ብዙሃን አብስረዋል፡፡ በቂ የምርጫ አስፈፃሚዎች አለመኖራቸው እንዲ ዓይነት ሙከራዎች እንዲበራከቱ ያደርጋል፡፡ በተለይ ወሳኝ በሆነው የቆጠራ ጊዜ፤
ጠቅላይ ሚንስትሩ እንዳሉት የዘንድሮው ምርጫ በብዙ መልኩ ከ1997ቱ ጋር ባይመሳሰል እንኳን ቆጠራው ተዓማኒ ካልሆነ በውጤቱ አንድ ይሆናሉ፡፡ ማለትም በምርጫ 97 ያየነውን የድንጋይ ናዳ በምርጫ 2013ም የማስተናገዳችን ዕድል ከፍተኛ ነው፡፡ የጠቅላይ ሚንስትሩ ጡንቻ ናዳውን ቶሎ ሊያስቆም ይችል ይሆናል፡፡ እንዳይከሰት አድርገን ሁሉንም ቀዳዳ መድፈን ግን አይቻልም፡፡ የድንጋይ ውርወራውን ፈፅሞ እንዳይከሰት ማድረግ የሚቻለው ነፃ፣ ፍትሐዊና ተዓማኒነት ያለው ምርጫ ብቻ ነው፡፡ ዝግጅቱ ላይ ግን መሰረታዊ ችግር ከወዲሁ እያየን ነው፡፡
ታዲያ መፍትሔው ምንድን ነው? ብርቱካን አቅጣጫ አስቀምጠዋል፡፡ የክልል መስተዳድሮች የሚተባበሩ ከሆነ የአስፈፃሚዎችን ቁጥር በአጭር ጊዜ ማሳደግ እንደሚቻል ጠቁመዋል፡፡ በእርግጥ መስተዳድሮቹ ቢተባበሩም ችግሩ ሙሉ በሙሉ አይቀረፍም፡፡ ብዙ ቀዳዳዎች ግን ሊደፈኑ ይችላሉ፡፡ የእነዚያ ቀዳዳዎች መደፈን በድንጋይ ናዳ መኖርና አለመኖር መካከል ሚዛን የሚደፋ ሊሆን ይችላል፡፡
አንድ ጥያቄ አለኝ፡፡ ጠቅላይ ሚንስትሩ የሚፈልጉት ምንድን ነው? ድፍን ባለ መልኩ ምንም ዓይነት ድንጋይ ውርወራ እንዳይነሳ ይፈልጋሉ ብለን ካሰብን እንሳሳታለን፡፡ ውርወራውን ሊፈልጉት ይችላሉ፡፡ የማኪያቬሊ ተማሪ ናቸው፡፡ አንዳንድ ሁኔታዎችን በማኪያቬሊ መነፅር እንያቸው፡፡
ይቀጥላል . . .