በእንግሊዝ የሚገኙ የኢትዮጵያ ቅርሶች ወደ ሀገራቸው እንዲመለሱ ከእንግሊዝ ቀና ምላሽ ተሰጠ (መ/ር ታሪኩ አበራ) 

በእንግሊዝ ከ 500 በላይ የሚደርሱ ጥንታዊ የሃይማኖት፣የሕክምና፣የፍልስፍና፣ስለ ከበሩ ማዕድናት የሚናገሩና  ሌሎችም ድንቅ ምሥጢር ያለባቸው መጻሕፍት ይገኛሉ።

ለ 150 ዓመታት ያህል በታላቋ ብሪታንያ ሙዝየሞች ውስጥ የሚገኙት የኢትዮጵያ የከበሩ ታሪካዊ ሐብቶች በተለይም በ1868 ዓ.ም ከአፄ ቴዎድሮስ ኅልፈት በኋላ  ከመቅደላ በምርኮ ወደ እንግሊዝ ሀገር  የተወሰዱ የተለያዩ ቅዱሳት መጻሕፍት፣የወርቅና የብር መስቀሎች፣የወርቅ ዘውዶች እጅግ ውድ የሆኑ የቤተ መንግስት አልባሳት ወደ ኢትዮጵያ በረጅም ጊዜ ውሰት/ብድር/መልክ ሊመለስ እንደሚችል የቪኮቶሪያና አልብርት ሙዚየም ዳይሬክተር አሳወቁ ።

በየሙዚየሙ በአብዛኛው የሚገኙት  ሐብቶቻችን ጥንታውያን አበው በብዙ ልፋትና ድካም ያዘጋጇቸው በርካታ ምሥጢራት ያሉባቸው የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተክርስቲያን የሃይማኖት መጻሕፍትና ንዋየ ቅድሳት በመሆናቸው ቤተክርስቲያኒቱ ከሚመለከታቸው አካልት ጋር በመሆን ስለ ቅርሶቹ መመለስ ከፍተኛ ጥረት ማድረግ ይጠበቅባታል። በተለይም  በለንደን የሚገኘው የሰሜን ምዕራብ አውሮፓ ሀገረ ስብከት ትልቅ ሚና ሊጫወት ይገባዋል።

** የእንግሊዘኛውን ሙሉውን ዘገባ ከታች አንብቡት ።

የመቅደላ የብራናና የቅርስ ዝርፊያ በገንዘብ ሲተመን (37 ሚሊየን ፓውንድ) ይሆናል።አሁን ባለው የብር መጠን ሲሰላ 1,554,000,000/አንድ ቢልየን አምስት መቶ ሃምሳ አራት ሚልየን ብር/ይሆናል።

ዐጤ ቴዎድሮስ በጥበብ መንፈሳዊና  በጥበብ ሥጋዊ የተመሉ እጅግ በሚደንቁ ምስጢራት የተመሉ 16 ዐይነት ይዘት ያላቸው ዕድሜ ጠገብ የኾኑ (የብሉይ ኪዳን መጻሕፍት፤ የሐዲስ ኪዳን መጻሕፍት፣ የጸዋትወ ዜማ መጻሕፍት፤ የጸሎትና የምስጋና መጻሕፍት፣ የሊቃውንት መጻሕፍት፤ መጻሕፍተ መነኮሳት፤ የትርጓሜ መጻሕፍት፤ እጅግ ብዙ ቁጥር ያላቸው ገድለ ቅዱሳን፤ ድርሳናት፣ የታሪክ መጻሕፍት፣ የፍልስፍና መጻሕፍት፣ የሒሳብ (የዘመን አቆጣጠር መጻሕፍት)፤ በሥነ ከዋክብት፣ በሥነ ሕይወት፣ በሕክምና፣ በሥነ ፈለክ፣ በፀሓይ፣ በጨረቃ፣ በከዋክብት፣ በነፋሳት፣ በአየራት፣ በእንስሳት፣ በአራዊት፣ በአዕዋፍ፣ በከበሩ ማዕድናት ዙሪያ የተጻፉ መጻሕትን፤ የራእይ መጻሕፍትን) እና ሌሎች ብዙ ይዘት ያላቸው ወደ ሺሕ የሚጠጉ በልዩ ልዩ ጌጥ ያጌጡ፤ በልዩ ልዩ ሐረግ የተንቆጠቆጡ የብራና መጻሕፍትን ከመላው ኢትዮጵያ ካሉ ገዳማትና አድባራት አሰብስበው በመቅደላ መድኀኔ ዓለም ቤተ ክርስቲያን አኑረውት ነበር::

የእንግሊዝ ጦር በጄኔራል ናፒየር እየተመራ ድል ካደረገ በኋላ ስለዘረፈው ዘረፋ ፍራንሲስ “Tewodros Prince of Ethiopia” በሚለው ጽሑፉና ተክለ ጻድቅ መኩሪያ በኢትዮጵያ ታሪክ መጽሐፋቸው እንደገለጡት፡- እንግሊዞች እጅግ ድንቅ የኾኑትን መጻሕፍት እያስመረመሩ 500 የሚኾኑትን ለራሳቸው ወሰዱ፤ ከዚኹ ጋር ውብ የኾኑ የወርቅ፣ የብር፣ የነሐስ መስቀሎችን፣ ቅዱሳት ሥዕላትን፤ ለክብረ በዓላት ብቻ የሚወጡ በወርቅ የተሸለሙ መስቀሎችን፣ የአቡኑ አክሊልንና ማኅተሙን መዘበሩ፤ ያልጓጉለትን ቅርስና መጽሐፍ ዝም ብለው ላገኙት አደሉ፤ እንዲወድምና እንዲጠፋ በየአምባው ወረወሩት፡፡

የዘረፉትን ቅርሶችና አስደናቂና አስደማሚ የኾኑት የብራና መጻሕፍቶቻችንን ቅርሶቻችንን በ15 ዝኆኖች፤ በ200 በቅሎዎች ጭነው፤ በኋላም በመርከብ አጓጒዘው እንግሊዝ ከገቡ በኋላ የዘረፉብንን ቅርሶችና ለጨረታ ያቀረቡት ሲኾን፤ እጅግ ከመብዛቱ የተነሣ ኹለት ቀናት ሙሉ ጨረታውና ሽያጩ የተከናወነ ሲኾን፤ የእንግሊዝ ሙዚየም ዋናው ተጫራች ነበር፤ በእዛ ጊዜ እንኳን ከቤተ ክርስቲያኗ የተዘረፉት ቅርሶች 37 ሚሊየን ፓውንድ ወይም አንድ ቢሊየን ብር አውጥተዋል፡፡

500ውን ድንቅ የኢትዮጵያውያን የብራና መጻሕፍትን እንግሊዝ ባሉት ቤተ መጻሕፍት ተከፋፍለው እንዲቀመጡ ተደርገዋል፤ የመጻሕፍቱን ዝርዝር ደግሞ እንግሊዛዊው ዊሊያም ራይትና ጀርመናዊው ዲልማን ጽፈዋቸዋል፡፡

ከአራት ዓመት በኋላ ዐጤ ዮሐንስ ከመቅደላ የተዘረፉትን ቅርሶች ይልቁኑ የጌታችንን “ኲርዐተ ርዕሱ” (ራሱን በዘንግ ሲመታ) የሚያሳየው እጅግ የሚያስደንቅ ኢትዮጵያዊ ሥዕል እንዲመለስ የእንግሊዟን ንግሥት ቪክቶሪያን ቢጠይቁ፤ ሌቦቹ ዘራፊዎቹ እንግሊዞች ግን ርሱን አንመልስላችኹም ብለው ከዘረፏቸው 500 የብራና መጻሕፍት ውስጥ መርጠው አንዱን “ክብረ ነገሥትን” ብቻ መልሰውልናል፡፡

ከኹሉም በፊት ደግሞ ለምሳሌ “የአባይን መነሻ እመረምራለኊ” ብሎ የመጣው ስኮቲሹ ጀምስ ብሩስ (1768-1773) መጽሐፈ ሔኖክን፣ ጥበበ ሰሎሞንን፣ መዝሙረ ዳዊትን፣ ክብረ ነገሥትን እና በጣም ብዙ መጻሕፍትን ይዞ ኼዷል፡፡

በእንግሊዝ ብቻ ሳይኾን በጣሊያን፣ በፈንሳይ፣ በጀርመን፣ በብዙዎች የአውሮፓ ሀገራት፣ በሰሜን አሜሪካና በሌሎችም የተዘረፉ የኢትዮጵያ የብራና መጻሕፍት ሲገኙ፤ ነጮቹ ያለዕረፍት ከ17ኛው መቶ ክፍለ ዘመን ጀምሮ እስከዛሬ ድረስ ከ200 ዓመታት በላይ እያጠኗቸው ይገኛሉ፤ ቀደምት አባቶች በአባባላቸው “በእጅ የያዙት ወርቅ እንደ መዳብ ይቈጠራል” እንደሚሉት፤ በተለይ እነዚኽ በኢትዮጵያዉያን ሊቃውንት በብዙ ድካምና ልፋት የተጻፉት የሥልጣኔ፣ የመንፈሳዊ ሀብት ዕሤትን የያዙት አስደናቂዎች መጻሕፍት ብዙዎቹ  ወደ ባሕር ባዶ ሲሻገሩና በአውሮፓ ታላላቅ ዩኒቨርስቲዎች ለምርምርና ጥናት ሲያገለግሉ፤ በሀገራችንም በጥቂት ቤተ መጻሕፍት፣ በቤተ ክርስቲያን ዕቃ ቤት ያሉትም ቢኾኑ አንባቢ፣ መርማሪ፣ ተርጓሚ፣ ተመልካች በማጣት የያዙትን አስደናቂ ትምህርት እንደያዙ መቀመጣቸው በብዙኃኑም አለመታወቃቸው በእጅጉ ያሳዝናል፤ ስለዚኽ ምን ይደረግ እስቲ ዐሳብ ስጡበት፡፡

 (ለበለጠ ዕውቀት የኢትዮጵያ ታሪክ በተክለ ጻድቅ መኩሪያን ገጽ 24፤ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን የብራና መጻሕፍት ይዘታቸውና ያካተቷቸው ምስጢራትና ከባሕር ማዶ ስለሚገኙት መጻሕፍት በመጋቤ ሐዲስ ሮዳስ ታደሰ በ2007 ዓ.ም የቀረበ ጥናትን፤ የብሔራዊ ቤተ መዛግብትና ቤተ መጻሕፍት ኢጀንሲ ጥናትና ምርምርን ይመልከቱ)  ከመጋቤ ሐዲስ ሮዳስ ታደሰ